Печать

Өмірбаян

8394 просмотров

Бар саналы ғұмырын білім мен ғылым жолына бағыштап келе жатқан ғалымдардың бірі Қозыбақов Бейбіт Ақынбайұлы Алматы облысы қазіргі Райымбек (бұрынғы Нарынқол) ауданы Жамбыл ауылында 1954 жылы 27 ақпанда дүниеге келген.

Б.А.Қозыбақов Қазақстанның оңтүстік-шығыс аймағында шығарылған қазақтың биязылау кроссбред жүнді қой тұқымы авторларының бірі (1994), ауыл шаруашылығы ғылымдарының докторы (2010), Халықаралық ақпараттандыру академиясының академигі (2012), ауыл шаруашылығы малын өсіру, олардың селекциясы, генетикасы және көбеюі саласының жетекші маманы.

Бейбіт Ақынбайұлы орта мектепті бітірген соң (1970), бір жылдай Текес ауылында малдәрігерлік санитар болып жұмыс істеп, шаруашылық жолдамасымен Семей зоотехникалық-малдәрігерлік институтының күндізгі бөліміне оқуға түсіп (1971), аталмыш институтты «зоотехния» (зооинженер-технолог) мамандығы бойынша бітіріп шыққан (1977).

Жас маман ретінде Ұлттық ғылым академиясының Эксперименттік биология институтына аға лаборанттық жұмысқа қабылданып, жемісті еңбегінің арқасында жетекші ғылыми қызметкерлікке дейін көтерілді (1977-2006).

Академиктер, Ф.М.Мұхамедғалиевтың, кейіннен М.М.Тойшыбековтың жетекшілігімен Қазақстанның оңтүстік-шығыс өңірінде мол өнім беретін жаңа қой тұқымдарын шығару, оларды жетілдіру, өндіріске енгізу, тарату, малдың төзімділік деңгейін анықтау, олардың бағалы түрлерін, топтарын өсіру, ұяң жүнді сарыарқа құйрықты қойының ұрпақтарын өсіріп-жетілдіру, дамыту бағытындағы күрделі ғылыми-зерттеу жұмыстарын жүргізіп, жетекшілік қызметтер атқарды.

Оның тікелей қатысуымен, әрі басшылығымен Алматы облысы Шелек ауданы (қазір Еңбекшіқазақ) «Сөгеті» қой совхозында «Қазақтың биязылау кроссбред жүнді қой тұқымының» Сөгеті түрі шығарылып, тұқыммал бөлімшесі құрылды. Ол осы шығарылған қой тұқымы авторларының бірі болып бекітілді (Бұйрық № 88, 20.06.1994 жыл).

Бейбіт Ақынбайұлы көп жылғы жүргізген ғылыми-зерттеу жұмыстарының нәтижесінде, 1994 жылы «Генотипі әртекті биязылау етті-жүнді қошқарлардың ұрпағының селекциялық белгілерінің өзгергіштігі» тақырыбына кандидаттық диссертация қорғап, бір ауыздан ауыл шаруашылығы ғылымдарының кандидаты деген ғылыми атаққа ие болды. Модельді стрессті индукциялау және радиоиммунологиялық әдістемелерді игеріп, малдың жер жағдайына жақсы бейімделген, әрі мол өнім беретін бағалы түрлерін, топтарын анықтап, оларды өндіріске енгізуге қол жеткізді.

Бейбіт Ақынбайұлы 2006-2007 жылдары «Қазақ мал шаруашылығы және ветеринария ғылыми-өндірістік орталығында» аға ғылыми қызметкер, 2007-2012 жылдары «Қазақ қой шаруашылығы ғылыми зерттеу институтында» аға, бас ғылыми қызметкер болып жұмыс істеп, малдың биологиясы, генетикасы, селекциясы бағытындағы ғылыми-зерттеулерді іске асырды.

Алматы облысы биік таулы Райымбек ауданында өсіріліп жатқан қазақтың арқармеринос қой тұқымымен жүргізілетін селекциялық-асылдандыру жұмыстарының ғылыми жетекшісі болды, осы қойлардың асыл тұқымдарын өсіріп-өндіретін бес тұқыммал шаруашылығын құрды.                

Бейбіт Ақынбайұлы 2010 жылы «Генотипі әртекті қойларды селекциялық-генетикалық бағалаудың аспектісі» тақырыбына докторлық диссертация қорғап, ауыл шаруашылығы малын өсіру, олардың селекциясы, генетикасы және көбеюі (06.02.01) мамандығы бойынша ауыл шаруашылығы ғылымдарының докторы деген ғылыми атақ алды.

Ол 2012 жылдан бастап «Қазақ мал шаруашылығы және жемшөп өндірісі ғылыми-зерттеу институтының» ауыл шаруашылығы малының генетикасы бөлімінде жетекші ғылыми қызметкер болып жұмыс істейді. Отандық сүтті және етті ірі қара малының тұқымдық бағалылығын анықтау ғылыми-зерттеу жұмыстарын жүргізуге үлесін қосуда.

Бейбіт Ақынбайұлы 2012 жылы желтоқсан айында Халықаралық ақпараттандыру академиясының толық мүшесі болып сайланды.

Ол 70-тен аса ғылыми еңбектердің авторы. Соның ішінде бір авторлық күәлік, екі кітапша, орысша-қазақша ұсыныстары бар. Жемісті еңбегі үшін мерекелік медалімен марапатталған.

 

0
×
Stay Informed

When you subscribe to the blog, we will send you an e-mail when there are new updates on the site so you wouldn't miss them.

Өмірбаян
Зибров Антон Павлович

Об авторе

Козыбаков Бейбит Акынбаевич

Козыбаков Бейбит Акынбаевич

Козыбаков Бейбит Акынбаевич родился 27 февраля 1954 года в с. Жамбыл Нарынкольского (ныне Райымбекского) района Алматинской области. Национальность - казах.

После окончания средней школы (1970), проработав год ветеринарным санитаром в колхозе ( с. Текес), по направлению хозяйства в 1971 году поступил на очное отделение зоотехнического (позже зооинженерного) факультета Семипалатинского зоотехническо-ветеринарного института, который окончил в 1977 году по специальности «Зоотехния» с присвоением квалификации «Зооинженер технолог».

После окончания института Козыбаков Б.А. был направлен в Институт экспериментальной биологии АН КазССР, как молодой специалист, где от старшего лаборанта вырос до ведущего научного сотрудника (1977-2006). Под руководством академиков Ф.М.Мухамедгалиева, и позже М.М.Тойшибекова активно трудился над созданием новой казахской полутонкорунной породы овец с кроссбредной шерстью, выведенной в юго-восточной зоне Казахстана в 1994 году, является одним из авторов этой уникальной породы овец.

Козыбаков Б.А. в 1994 году успешно защитил кандидатскую диссертацию на тему: «Изменчивость селекционируемых признаков потомства полутонкорунных мясо-шерстных баранов разных генотипов» по специальности 06.02.01 – разведение, селекция, генетика и воспроизводство сельскохозяйственных животных.

С 1995 года вместе с профессором А.-Ш.М.Амарбаевым начал работать над проблемой установления уровня стрессоустойчивости у сельскохозяйственных животных разного фено - и генотипа, в том числе и овец, с использованием современных методик – индукции модельного стресса и радиоиммунологии, а также селекционно-генетических и биохимических исследований. Был руководителем темы по выращиванию племенных баранчиков и ярок сарыаркинской породы курдючных овец с белой и светло-серой грубой шерстью, разводимых в племенном хозяйстве «Женис» Жанаркинского района Карагандинской области (2003-2005).

С 2006 по 2007 гг. работал старшим научным сотрудником отдела биотехнологии с.-х. животных в РГП «НПЦ животноводства и ветеринарии» МСХ РК.

С 2007 по 2012 гг. работал старшим научным сотрудником отдела тонкорунного овцеводства в «НИИ овцеводства». Был основным исполнителем темы по повышению генетического потенциала овец породы казахских архаромериносов и научным руководителем плана селекционно-племенной работы по разведению племенных овец казахских архаромериносов в высокогорном Райымбекском районе Алматинской области. Им создано 5 племенных репродуктора.

Козыбаков Б.А. в 2010 году успешно защитил докторскую диссертацию на тему: «Селекционно-генетические аспекты оценки различных генотипов овец» по специальности 06.02.01 - разведение, селекция, генетика и воспроизводство сельскохозяйственных животных.

В соавторстве им подана заявка на новый внутрипородный «Нарынкольский тип» овец породы казахских архаромериносов.

С 2012 года работает ведущим научным сотрудником отдела генетики сельскохозяйственных животных в ТОО «КазНИИЖиК» МСХ РК, проводит научные исследования в области геномной селекции молочного и мясного скота Казахстана.

В 2012 году он избран действительным членом Международной академии информатизации.

Им опубликовано более 70 научных трудов, в том числе одно авторское свидетельство, учебное пособие, рекомендации на казахском и русском языках, аналитический обзор на казахском языке. За трудовые достижения награжден юбилейной медалью к 80-летию института.